Με την υποβολή αίτησης στο ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών) μπορούν να διεκδικήσουν οι δικαιούχοι ποσά, τα οποία λανθασμένα τούς κατασχέθηκαν από τις τράπεζες, αφού προέρχονταν από κοινωνικές παροχές (όπως επιδόματα ανεργίας και πρόνοιας).
Αυτή η διαδικασία προέκυψε ύστερα από παράπονα τα οποία εξέφρασαν στον Συνήγορο του Πολίτη (ΣτΠ) ασφαλισμένοι ή συνταξιούχοι, από τους οποίους οι τράπεζες παρακράτησαν ποσά από παροχές κοινωνικού χαρακτήρα για να εξοφλήσουν τις οφειλές τους προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Με βάση τη γνωμοδότηση του ΣτΠ, την οποία υιοθέτησαν τα συναρμόδια υπουργεία, όσοι από αυτούς στους οποίους έγινε ανάλογη παρακράτηση επιδομάτων θέλουν να τα διεκδικήσουν πρέπει να υποβάλουν αίτηση προς το ΚΕΑΟ. Ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε -και έγινε δεκτό- προς τον ΕΦΚΑ και το ΚΕΑΟ την έκδοση έγγραφων οδηγιών, ούτως ώστε να διασφαλίζεται η επιστροφή των κατασχεθέντων ποσών στον νόμιμο δικαιούχο της ακατάσχετης κοινωνικής παροχής.
Η διαδικασία
Συγκεκριμένα, η διαδικασία επιστροφής προβλέπει την υποβολή αίτησης από την πλευρά του δικαιούχου προς την αρμόδια διεύθυνση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών και την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών, από τα οποία να προκύπτουν η δικαίωση της ακατάσχετης κοινωνικής παροχής και το ποσό της. Εφόσον η αίτηση γίνει δεκτή, τότε το ποσό αποδεσμεύεται και καταβάλλεται στον δικαιούχο με απόφαση του εκάστοτε περιφερειακού διευθυντή. Η διαδικασία ακολουθεί την πρακτική που καθιερώθηκε από την ΑΑΔΕ τον Σεπτέμβριο του 2017 για τον περιορισμό των κατασχέσεων και την αποδέσμευση ποσών από τραπεζικούς λογαριασμούς (ανεξάρτητα από το αν έχουν δηλωθεί ως ακατάσχετοι ή όχι) επί καταθέσεων προερχόμενων από ακατάσχετα επιδόματα ή βοηθήματα.
Σημειώνεται ότι στα ακατάσχετα προνοιακά επιδόματα περιλαμβάνονται το επίδομα ανεργίας του ΟΑΕΔ, το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), το επίδομα θέρμανσης, καθώς και τα έκτακτα βοηθήματα που χορηγούνται από τους δήμους στους οικονομικά αδύναμους και τους πολυτέκνους (στις λοιπές ακατάσχετες παροχές ανήκει και το ακατάσχετο κατά νόμο μέρος των συντάξεων).
Μέχρι πρότινος, τις περισσότερες φορές οι κατασχέσεις είχαν συντελεστεί εν αγνοία όσων δικαιούνται ακατάσχετες παροχές. Για παράδειγμα, είτε ο οφειλέτης στον οποίο επιβλήθηκε κατάσχεση ήταν μη δικαιούχος ακατάσχετης παροχής, αλλά είχε συγγενή του ή άλλον, τρίτο συνδικαιούχο στον τραπεζικό λογαριασμό ο οποίος λάμβανε κοινωνικά επιδόματα, είτε η ατομική ειδοποίηση του ΚΕΑΟ στάλθηκε σε παλαιά διεύθυνση του οφειλέτη.