Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού προειδοποίησε τους ψηφοφόρους ότι η ανατροπή της κυβέρνησής του θα βυθίσει τη χώρα σε πολιτικό χάος και οικονομική καταστροφή, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρ απείλησε ότι η κατάρρευση της κυβέρνησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρέμβαση του ΔΝΤ στην οικονομία.
Σε μια σπάνια δημόσια παρέμβαση μετά την ανακοίνωση της αιφνίδιας ψήφου εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου, ο Μπαϊρού τόνισε ότι οι Γάλλοι έχουν 13 μέρες να αποφασίσουν «αν θα σταθούν στο πλευρό του χάους ή στο πλευρό της συνείδησης και της ευθύνης».
«Δεν θα αποφύγουμε τις ευθύνες μας», δήλωσε ο πρωθυπουργός σε εκδήλωση που διοργάνωσε το ένα από τα μεγαλύτερα γαλλικά συνδικάτα, η CFDT.
Ο Μπαϊρού προσπαθεί να εξασφαλίσει τη στήριξη των βουλευτών σε μια σκληρή λιτότητα ύψους 43,8 δισ. ευρώ, με στόχο τον περιορισμό του ελλείμματος της χώρας.
Με την ανακοίνωση για ψήφο εμπιστοσύνης δύο μέρες πριν από μια προγραμματισμένη πανεθνική απεργία και δύο εβδομάδες πριν την επιστροφή των βουλευτών, ο Μπαϊρού προσπαθεί με υψηλό ρίσκο να πείσει ότι η οικονομική κρίση πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Οι ηγέτες της αριστερής συμμαχίας France Unbowed, των Σοσιαλιστών και του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν έχουν ήδη δηλώσει ότι θα στηρίξουν την ανατροπή της κυβέρνησης.
Οι πιθανότητες επιβίωσης του Μπαϊρού θεωρούνται μικρές, με τον βασικό χρηματιστηριακό δείκτη CAC40 να υποχωρεί 1,7%. Τράπεζες όπως οι Société Générale και Crédit Agricole κατέγραψαν σημαντικές απώλειες.
Καμπανάκια για κρίση αλά ελληνικά
Οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και οι οίκοι αξιολόγησης έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει τη Γαλλία να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες, καθώς ανησυχούν για κίνδυνο κρίσης τύπου Ελλάδας. Την Τρίτη, η απόδοση των 10ετών γαλλικών ομολόγων ξεπέρασε το 3,5% – υψηλότερο από της Ελλάδας – ενώ η απόδοση των 30ετών έφτασε στο 4,4%, επίπεδο που δεν είχε σημειωθεί από τον Μάιο του 2009.
Αν η πολιτική κρίση στη Γαλλία βαθύνει, τα επιτόκια των γαλλικών ομολόγων ενδέχεται να αυξηθούν έως και 100 μονάδες βάσης πάνω από τα αντίστοιχα γερμανικά, για πρώτη φορά από το 2012, σύμφωνα με την Carmignac.
Η διαφορά επιτοκίων (spread) μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας ήδη διευρύνθηκε σε 79 μονάδες βάσης μετά την ανακοίνωση του Πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού για πρόταση ψήφου εμπιστοσύνης. Εάν η κρίση οδηγήσει σε διάλυση της Εθνοσυνέλευσης ή αποτυχία της ψήφου εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου, το spread μπορεί να φτάσει έως και 90-100 μονάδες βάσης, επίπεδα που δεν είχαν σημειωθεί από την κρίση χρέους της ευρωζώνης πριν από μια δεκαετία.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι ακόμη και χωρίς την ψήφο εμπιστοσύνης, η αβεβαιότητα για τον προϋπολογισμό της Γαλλίας θα οδηγούσε σε διεύρυνση του spread μέχρι το τέλος του έτους. Επιπλέον, η Fitch Ratings αναμένεται να αξιολογήσει ξανά τη Γαλλία στις 12 Σεπτεμβρίου, αλλά ενδέχεται να κάνει και έκτακτες ανακοινώσεις, ανάλογα με την εξέλιξη της πολιτικής κατάστασης.
Ο προϋπολογισμός του 2026 προβλέπει δισεκατομμύρια ευρώ περικοπές, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος από 5,8% του ΑΕΠ φέτος σε 4,6% το 2026 και τελικά στο 3% έως το 2029, σύμφωνο με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προβλέψεις της Carmignac για την πορεία του spread των γαλλικών ομολόγων ©Bloomberg
Ο Έρικ Νέλσον, επικεφαλής στρατηγικής G10 FX στη Wells Fargo, χαρακτήρισε τις προοπτικές για τα γαλλικά περιουσιακά στοιχεία «όχι καλές» — αλλά τόνισε ότι το αποτέλεσμα για την κυβέρνηση Μπαϊρού δεν είναι προδιαγεγραμμένο. «Νομίζω ότι μέρος του ζητήματος εδώ είναι πως οι ευρωπαϊκές μετοχές, το ίδιο το ευρώ, υπήρξαν πολύ δημοφιλείς τοποθετήσεις momentum όλη τη χρονιά. Αυτό που βλέπουμε τις τελευταίες μέρες είναι μια μικρή αποσυμπίεση», είπε.
«Δεν ξέρω αν ο Μπαϊρού είναι σίγουρα τελειωμένος. Υπάρχει ακόμη αβεβαιότητα. Έχει πολλά που μπορεί να προσφέρει στην αντιπολίτευση», συνέχισε ο Νέλσον, επισημαίνοντας ότι ο Γάλλος πρωθυπουργός θα μπορούσε να αποσύρει την αμφιλεγόμενη πρόταση για κατάργηση δύο δημόσιων αργιών. «Βαδίζουν σε πολύ λεπτή γραμμή, και … δεδομένου του πώς είναι τοποθετημένες οι αγορές σε ευρωπαϊκά assets, οι κίνδυνοι είναι σημαντικοί.»
Το φάντασμα του ΔΝΤ
Το κλίμα επιδεινώθηκε όταν ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρ προειδοποίησε ότι η κατάρρευση της κυβέρνησης θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρέμβαση του ΔΝΤ στην οικονομία. «Βρισκόμαστε στο μέσο της μάχης», δήλωσε στο ραδιόφωνο France Inter, προσθέτοντας ότι δεν είναι «απογοητευμένος» από την πιθανότητα να χαθεί η ψήφος εμπιστοσύνης.
Σε ερώτηση για τα σχόλια άλλων πολιτικών σχετικά με παρέμβαση του ΔΝΤ, ο Λομπάρ προειδοποίησε ότι «αυτός είναι ένας κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά μας. Είναι ένας κίνδυνος που θα θέλαμε να αποφύγουμε, αλλά δεν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχει».
Η απάντηση Μπαϊρού στο υπέρογκο έλλειμμα του 5,8% του ΑΕΠ πέρυσι, είναι ένα σχέδιο για αύξηση φόρων και περικοπές δαπανών ύψους 44 δισ. ευρώ έως το 2026. Το σχέδιο περιλαμβάνει την κατάργηση δύο εθνικών αργιών, πάγωμα αυξήσεων στις συντάξεις και κοινωνικές παροχές για ένα έτος, καθώς και επιβολή «συνεισφοράς αλληλεγγύης» στους πλούσιους.
Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι το κόστος για αποπληρωμή τόκων θα αυξηθεί από 60 δισ. ευρώ το 2024 σε 66 δισ. ευρώ το 2025, καθιστώντας το βάρος του χρέους τον σημαντικότερο προϋπολογισμό της χώρας, ακόμα και πάνω από τις δαπάνες για άμυνα και εκπαίδευση.
«Υπάρχει ή όχι εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να αντιμετωπίσουμε τα δημόσια οικονομικά μας και να ξεφύγουμε από την κατάρα του χρέους που μας απασχολεί όλους;» ρώτησε ρητορικά ο Μπαϊρού, τονίζοντας την ανάγκη πολιτικής συναίνεσης για να ξεπεραστούν οι αντιθέσεις.
Οι τρεις επιλογές του Μακρόν αν πέσει η κυβέρνηση Μπαϊρού
Αν η κυβέρνηση Μπαϊρού ανατραπεί στην ψηφοφορία εμπιστοσύνης της 8ης Σεπτεμβρίου, ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν έχει τρεις βασικές επιλογές, σύμφωνα με το Politico:
- Διορισμός νέου πρωθυπουργού: Μπορεί να επιλέξει έναν νέο κεντρώο ή κεντροαριστερό πρωθυπουργό, όπως τον Υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκόρνου ή τον πρώην Σοσιαλιστή πρωθυπουργό Μπερνάρ Καζνέβ, για να προσπαθήσει να σχηματίσει μια κυβέρνηση συνεργασίας και να περάσει τον προϋπολογισμό. Ωστόσο, η πολιτική πόλωση και οι διαφωνίες καθιστούν δύσκολη την εύρεση κοινής γραμμής.
- Πρόκληση πρόωρων εκλογών: Ο Μακρόν μπορεί να διαλύσει το κοινοβούλιο και να καλέσει σε νέες εκλογές, ελπίζοντας να σπάσει το αδιέξοδο. Ωστόσο, οι πολιτικές ισορροπίες μάλλον δεν έχουν αλλάξει και υπάρχει κίνδυνος να προκύψει ξανά μια κοινοβουλευτική αστάθεια.
- Παραίτηση: Υπάρχουν αυξανόμενες φωνές που ζητούν την παραίτηση του Μακρόν, αλλά ο ίδιος έχει απορρίψει κατηγορηματικά αυτή την επιλογή. Η πολιτική και οικονομική κρίση πάντως εντείνει την πίεση προς τον πρόεδρο.
Σε κάθε περίπτωση, η επόμενη περίοδος αναμένεται ιδιαίτερα κρίσιμη για τη σταθερότητα της γαλλικής κυβέρνησης και την οικονομία της χώρας.