Στα τέλη Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης της INTERPOL στο Μαρακές, αναμένεται η εκλογή του νέου προέδρου. Στην κούρσα «μπαίνει» και ο επικεφαλής του τουρκικού Εθνικού Κέντρου INTERPOL, Mustafa Serkan Sabanca. Για την Άγκυρα δεν πρόκειται απλώς για απόκτηση τίτλου: η θέση αυτή σηματοδοτεί έναν δυνητικό έλεγχο ενός μηχανισμού στον οποίο η ίδια η χώρα εμφανίζεται κατηγορούμενη για σοβαρές παραβιάσεις και καταχρήσεις. Και το παράδοξο είναι πως η υποψηφιότητα έρχεται εν μέσω στοιχείων που δείχνουν πως η Τουρκία έχει μετατρέψει τη διεθνή αστυνομική συνεργασία σε εργαλείο εσωτερικής πολιτικής.
Η αφορμή για το παρόν άρθρο ήταν η πρόσφατη αποκάλυψη του Nordic Monitor, σύμφωνα με την οποία Τούρκος αστυνομικός φέρεται να «πούλησε» διαδικασία έκδοσης Red Notice της INTERPOL σε μαφιόζικη ομάδα, προκειμένου να στοχοθετηθούν αντίπαλες συμμορίες. Η δικογραφία που συντάχθηκε στην Κωνσταντινούπολη αριθμεί 288 σελίδες — και η είδηση δεν είναι απλώς σκάνδαλο, αλλά δείγμα του πώς ένας διεθνής μηχανισμός με την κορυφή του στη δικαιοσύνη και την ανεξαρτησία μπορεί να υπονομευτεί στην πράξη.
Αξίζει να επισημανθεί πως η ίδια χώρα που διεκδικεί την προεδρία της INTERPOL κατηγορείται δημοσίως για εργαλειακή χρήση των μηχανισμών της, ακόμα και προς ιδιωτικά συμφέροντα.
Η Τουρκία συνδέεται με σειρά αντιδράσεων: για παράδειγμα η τότε καγκελάριος της Γερμανίας, Angela Merkel, είχε καταγγείλει τη «κατάχρηση» των εντολών της INTERPOL από την Τουρκία. Δυτικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ευρωβουλευτές έχουν εκφράσει έντονη δυσπιστία προς το κατά πόσο η Τουρκία σέβεται τη διαδικασία και δεν την πολιτικοποιεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, η υποψηφιότητα Sabanca εγείρει πολλαπλές αντιρρήσεις: εάν ένας μηχανισμός που πρέπει να λειτουργεί με απόλυτη ουδετερότητα και διαφάνεια παραχωρηθεί στα χέρια κράτους που ήδη κατηγορείται για κατάχρηση, τότε η ίδια η INTERPOL θα υποστεί πλήγμα αξιοπιστίας — και μαζί με αυτή, η διεθνής συνεργασία σε θέματα δικαιοσύνης.
Η κρίσιμη λέξη δεν είναι «αντι-τουρκική» στάση· είναι «θεσμική». Η INTERPOL χρειάζεται ηγεσία που αποδεικνύει πρακτικά τον σεβασμό στο κράτος δικαίου, τη διαφάνεια, την ανεξαρτησία των μηχανισμών της — και όχι μια προεδρία που συνδέεται με σκάνδαλα, συστηματικές καταγγελίες για πολιτικές εκκαθαρίσεις και τη χρήση της διεθνούς αστυνομίας για εσωτερική στρατηγική.
Αν η Γενική Συνέλευση επιτρέψει την εκλογή της Τουρκίας, το μήνυμα είναι σαφές: ότι ακόμη και μηχανισμοί συνεργασίας μπορούν να ελεγχθούν από κράτη με επιθετικές πολιτικές στο εσωτερικό τους — ακριβώς την ώρα που η Ελλάδα και η Ευρώπη χρειάζονται τους θεσμούς αυτούς πιο ισχυρούς από ποτέ.
Στο γεωπολιτικό περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου, η αξιοπιστία των θεσμών της διεθνούς ασφάλειας αποτελεί στρατηγικό ζήτημα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να δει την INTERPOL ως «χώρο» όπου η επιρροή θεωρείται δικαίωμα, αλλά ως θεσμό που υπερασπίζεται τη δικαιοσύνη χωρίς διακρίσεις.
Η εκλογή της Τουρκίας θα ήταν ρίσκο – και τα μηνύματα είναι σαφή.