Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών δείχνουν πλέον ξεκάθαρα ότι η τεχνολογική πρόοδος στον τομέα των αυτόνομων και μη επανδρωμένων εναέριων μέσων αποτελεί απειλή τόσο για την Ουκρανία όσο και για το ΝΑΤΟ.
Τα drones προσφέρουν μοναδικά πλεονεκτήματα: είναι φθηνά στην παραγωγή, έχουν ήδη δοκιμαστεί σε μεγάλης κλίμακας συγκρούσεις όπως ο πόλεμος Ρωσίας–Ουκρανίας, κατασκευάζονται γρήγορα και μπορούν να αποφεύγουν την ανίχνευση από ραντάρ πετώντας σε χαμηλό υψόμετρο.
«Η βιομηχανία κατασκευής drones έχει προβάδισμα, ενώ οι προσπάθειες αντιμετώπισης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών δεν έχουν φτάσει ακόμη σε ανάλογο επίπεδο», δηλώνει ο Κρίστοφερ Άνταμς, αναλυτής στην αμερικανική δεξαμενή σκέψης RAND.
Ωστόσο, υπάρχουν ήδη ορισμένες μέθοδοι για την άμυνα των κρατών απέναντι στις εισβολές drones – καθεμία από αυτές όμως έχει ορισμένα οφέλη αλλά και ρίσκα.
Τακτικές «spoofing» και «jamming»
Τα drones βασίζονται σε ηλεκτρονικά συστήματα και συχνά πλοηγούνται μέσω ραδιοσυχνοτήτων (RF). Γι' αυτό και δύο από τις πλέον δημοφιλείς τεχνικές εξουδετέρωσής τους είναι το «spoofing», δηλαδή η «παραπλάνηση» του αεροσκάφους με την αποστολή λανθασμένων σημάτων και το «jamming», δηλαδή οι παρεμβολές στα συστήματα πλοήγησής του με το μπλοκάρισμα της επικοινωνίας του αεροσκάφους με τη βάση ελέγχου.
Αυτές οι δύο μέθοδοι όμως μπορούν σταδιακά να αντιμετωπιστούν πιο αποτελεσματικά. «Τα drones λειτουργούν ολοένα πιο αυτόνομα», λέει ο Μάρκους Μίλερ από το Ινστιτούτο Fraunhofer για την Οπτρονική, τις Τεχνολογίες Συστημάτων και την Επεξεργασία Εικόνας. «Έχεις τα δεδομένα εικόνας της περιοχής-στόχου, προγραμματίζεις τη διαδρομή και το drone μπορεί να φτάσει μόνο του στον στόχο».
Για την αντιμετώπιση των drones αξιοποιούνται συχνά και παραδοσιακές μέθοδοι, όπως η χρήση πυραύλων, ενώ υπάρχουν και τα drones «καμικάζι», τα οποία συγκρούονται με τα εχθρικά στον αέρα και με αυτόν τον τρόπο τα καταστρέφουν. Επίσης, διάφοροι στρατοί έχουν στη διάθεσή τους και όπλα που εκπέμπουν λέιζερ ή μικροκύματα και μπορούν να καταστρέψουν τα εχθρικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή να κάψουν τα ηλεκτρονικά κυκλώματά τους.
Η άμυνα είναι δυσκολότερη από την επίθεση
Τα όπλα που καταρρίπτουν drones βέβαια είναι συνήθως αρκετά ακριβότερα. «Η αλήθεια είναι ότι η άμυνα είναι συνήθως πιο ακριβή από την επίθεση», λέει η Ντομίνικα Κουνέρτοβα, ερευνήτρια στο Belfer Center for Science and International Affairs στις ΗΠΑ. Ενώ ένα drone μπορεί να κοστίζει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια, ένας πύραυλος κατάρριψης κοστίζει εκατομμύρια.
Οι αμυνόμενοι πρέπει επίσης να αναλογίζονται και την ασφάλεια των πολιτών. Η εκτόξευση πυραύλων ή η χρήση ισχυρών λέιζερ σε αστικές περιοχές μπορεί να σκοτώσει ή να τραυματίσει αμάχους. Παράλληλα, τα drones που καταρρίπτονται από τον ουρανό μπορούν να προκαλέσουν ζημιές σε υποδομές ή και να στοιχίσουν ανθρώπινες ζωές. Και τέλος, πρόκληση αποτελεί και η ταχύτητα με την οποία μπορούν να κατασκευάζονται τα drones.
Η πρόκληση των εμπορικών drones
Οι αμυντικές τεχνολογίες ραντάρ δεν εστιάζουν πάντως αποκλειστικά σε στρατιωτικά drones, αλλά εντοπίζουν και εμπορικά drones που βρίσκονται κοντά σε κρίσιμες υποδομές και δημόσιους χώρους και ενδέχεται να χρησιμοποιούνται για κάποιου είδους επίθεση.
Ο Κρίστοφερ Άνταμς προειδοποιεί πως τα εμπορικά drones αποτελούν «μεγαλύτερη δυνητική απειλή», καθώς στο εμπόριο διατίθενται drones «που δεν εκπέμπουν ραδιοκύματα και μπορούν να αξιοποιηθούν για την εκτέλεση ποικίλων επιθέσεων».
Γι’ αυτό και είναι κρίσιμη η προστασία αεροδρομίων, λιμανιών, όπως και η φρούρηση και επιτήρηση μεγάλων εκδηλώσεων, όπως είναι για παράδειγμα κάποιο μουσικό φεστιβάλ ή ένας αθλητικός αγώνας. Και δυστυχώς η τεχνολογία εντοπισμού και αντιμετώπισης των μικρών drones που δεν εκπέμπουν ραδιοκύματα δεν έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό επίπεδο ακόμη.
Τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ να επενδύσουν στην άμυνα
Οι αναλυτές με τους οποίους μίλησε η DW τονίζουν πως για τις κυβερνήσεις παγκοσμίως, αλλά και ιδίως για τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα οι επενδύσεις στην άμυνα.
Η Κουνέρτοβα, η οποία έχει μελετήσει εκτενώς τη χρήση drones στο πλαίσιο του πολέμου Ρωσίας–Ουκρανίας, υπογραμμίζει πως η Ρωσία έχει σημαντικό προβάδισμα τόσο στην ανάπτυξη drones όσο και στις τεχνολογίες άμυνα ενάντια σε εχθρικά drones. Αντιθέτως, τα κράτη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ «δεν καταβάλλουν επαρκείς προσπάθειες για την ανάπτυξη τεχνολογιών άμυνας απέναντι στην απειλή των drones», προσθέτει η ειδικός.
Πηγή: Deutsche Welle