Ρώσοι με στενούς δεσμούς με τις στρατιωτικές και υπηρεσίες ασφαλείας της Μόσχας φέρονται να συμμετέχουν σε κατασκοπευτικές δραστηριότητες σε ευρωπαϊκά ύδατα, κρυμμένοι σε πλοία που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, σύμφωνα με το CNN και πηγές δυτικών και ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών.
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, η Ρωσία δημιούργησε έναν λεγόμενο «σκιώδη στόλο» εκατοντάδων δεξαμενόπλοιων, τα οποία μεταφέρουν παράνομα πετρέλαιο από τα λιμάνια της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας, αποφέροντας στο Κρεμλίνο εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως, παρά τις δυτικές κυρώσεις.
Σύμφωνα με αναφορές, σε αρκετά από αυτά τα πλοία προστίθενται Ρώσοι ειδικοί σε θέματα ασφάλειας, συνήθως ως οι μοναδικοί Ρώσοι του πληρώματος, ενώ οι υπόλοιποι είναι ξένοι ναυτικοί από Κίνα, Μιανμάρ και Μπανγκλαντές. Ορισμένοι είναι μισθοφόροι με εμπειρία στην Wagner, ενώ άλλοι εργάζονται μέσω της Moran Security, ιδιωτικής εταιρείας που έχει τεθεί υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ για «ένοπλες υπηρεσίες ασφαλείας» σε ρωσικές κρατικές επιχειρήσεις.
Οι Ρώσοι φέρονται να παρακολουθούν τους πλοιάρχους των τάνκερ, να συλλέγουν πληροφορίες για στρατιωτικές εγκαταστάσεις και να διασφαλίζουν ότι τα πλοία ενεργούν σύμφωνα με τα συμφέροντα του Κρεμλίνου. Δυτικές πηγές χαρακτηρίζουν αυτές τις ενέργειες τεχνικές «υβριδικού πολέμου», προειδοποιώντας ότι οι δραστηριότητες των Ρώσων στο σκιώδη στόλο αυξάνουν τις ανησυχίες για κατασκοπεία και ενδεχόμενη στρατιωτική αναταραχή στις ευρωπαϊκές θάλασσες.
Κεντρικό παράδειγμα αποτελεί το δεξαμενόπλοιο Boracay, που υπό κυρώσεις έχει αλλάξει επανειλημμένα όνομα και νηολόγιο. Στις 20 Σεπτεμβρίου, δύο Ρώσοι επιβιβάστηκαν στο πλοίο στο λιμάνι Πριμόρσκ, με το πλήρωμα να αποτελείται κυρίως από ξένους, και σύμφωνα με ουκρανικές υπηρεσίες φέρονται να επιτηρούν και να καταγράφουν κινήσεις γύρω από ευρωπαϊκές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Οι δραστηριότητες αυτές, όπως σημειώνει το CNN, προκαλούν αυξανόμενη ανησυχία στις ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας, ιδίως καθώς τα πλοία του σκιώδους στόλου κινούνται κοντά στις ακτές της Ευρώπης, και συνδέονται με περιστατικά όπως η εμφάνιση μυστηριωδών drones στη Δανία και τη Βρετάνη.
Η Moran Security, που ιδρύθηκε το 2009 και διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Wagner και ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, ζητά ενεργούς ή απόστρατους αξιωματικούς ειδικών δυνάμεων για φυσική ασφάλεια σε θάλασσα και ξηρά, διεθνή εφοδιαστική και επιχειρήσεις πληροφοριών. Οι πηγές αναφέρουν ότι οι ομάδες ασφαλείας εντάχθηκαν στον σκιώδη στόλο τουλάχιστον έξι μήνες πριν από τις παρατηρήσεις, δημιουργώντας ερωτήματα για την ευρωπαϊκή αντίδραση απέναντι σε πλοία χωρίς ασφάλιση και νόμιμη καταχώριση.