Το τελευταίο διάστημα πολύς λόγος γίνεται για μεγάλο σεισμό στην Κωνσταντινούπολη.Παντού έχουν τοποθετηθεί πινακίδες που προειδοποιούν για τσουνάμι προκαλώντας έντονο προβληματισμό στους κατοίκους. Οι πινακίδες φτάνουν ως το Φανάρι ,ενώ αυξάνεται και η ανησυχία για την Αγία Σοφία η οποία μετά την μετατροπή της σε τζαμί αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα.
Είναι τόσα πολλά τα προβλήματα που ακόμη και ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Ιστορίας της Τέχνης, Σερίφ Γιασάρ, δήλωσε πρόσφατα πως «αν η Αγία Σοφία δεν αποκατασταθεί, θα καταρρεύσει με τον πρώτο σεισμό».
Το θετικό της υπόθεσης είναι οτι η Αγία Σοφία έχει αντέξει 65 σεισμούς έντασης μέχρι 7,4 ρίχτερ.Οι μεγαλύτερες ζημιές καταγράφηκαν το 869μ.Χ όταν υπέστη ρωγμές σε πολλά σημεία.Ωστόσο, ο ναός λόγω των υλικών που κατασκευάστηκε δεν φαίνεται να απειλείται.Το γεγονός αυτό λειτουργεί καθησυχαστικά αλλά ο κίνδυνος για πρόκληση ζημιών παραμένει.
Η Αγιά Σοφιά στα 1.500 χρόνια άντεξε σε δεκάδες σεισμούς, όπως και τα υπόλοιπα θρησκευτικά μνημεία.Οι ειδικοί παρατηρώντας το φαινόμενο προέβλεψαν οτι , αναμένονται τουλάχιστον τρείς μεγάλοι σεισμοί μετά το 2033 και ότι θα επηρεάσει το 35% της ασιατικής πλευράς της πόλης και το 65% της ευρωπαϊκής. Επίσης προέβλεψαν ότι ο σεισμός θα χτυπήσει και την Αγία Σοφία μέχρι το μεγάλο τζαμί του Σουλεϊμάν στον Κεράτιο Κόλπο. Σύμφωνα με τις προβλέψεις τους ένας σεισμός κάτω από αυτή την περιοχή θα είναι πάρα πολύ ισχυρός και θα προκαλέσει καταστροφές στα ιστορικά μνημεία.
Με αφορμή τον τελευταίο σεισμό στην Τουρκία που σημειώθηκε πριν από ένα χρόνο με ,τουλάχιστον, 50.000 νεκρούς η ανθεκτικότητα της Αγίας Σοφίας επανήλθε στη δημοσιότητα.. Μάλιστα η εφημερίδα Σαμπάχ είχε εκτενές άρθρο με τον τίτλο: «Οι εργασίες αποκατάστασης συνεχίζονται στο τέμενος της Αγίας Σοφίας για το μεγάλο σεισμό της Κωνσταντινούπολης...» .
Μέσα σε αυτό το κλίμα και το Οικουμενικό Πατριαρχείο ανησυχεί περισσότερο για τις ζημιές και τις επιπτώσεις στον πληθυσμό παρά για την τύχη των χριστιανικών μνημείων και των ναών.Όπως εκτιμούν οι ναοί άντεξαν μέχρι τώρα πολλούς σεισμούς καθώς έχουν χτισθεί πριν από πολλούς αιώνες. Ο πιο νέος ναός έχει κτιστεί τις αρχές του 20 αιώνα…
Η Κωνσταντινούπολη ήταν και παραμένει μια σεισμογενής περιοχή η οποία από το 342μ.Χ έως και σήμερα έχει δοκιμαστεί δεκάδες φορές. Και αν τώρα οι αρχές προσπαθούν με νέες κατασκευές να ξορκίσουν το κακό,τότε δεν είχαν παρά τις λιτανείες στις οποίες κατέφευγαν κάθε φορά που "πολλοί σεισμοί εγένοντο’’.
Ειδική αναφορά κάνουν οι ιστοριογράφοι για τους σεισμούς που καταγράφηκαν είκοσι χρόνια μετά τα εγκαίνια της Αγίας Σοφίας το 537 μ.Χ αποδίδοντας την έντονη αυτή σεισμική δραστηριότητα στη χρησιμοποίηση από τον Ιουστινιανό μαρμάρινων τμημάτων και στύλων από αρχαίους ναούς για την ανέγερση της Αγίας Σοφίας.
Ο σεισμός με τεράστιες ζημιές σημειώθηκε το 557 ( είχαμε τρείς σεισμικές δονήσεις) εξ αιτίας των οποίων έπεσαν μεγάλα τμήματα των τειχών, πολλές εκκλησίες (Αγίου Σαμουήλ, Παναγίας του Πεταλά, Αγίου Βικεντίου, Αγίων Στρατονίκου και Καλλινίκου κ.ά.). Οι μετασεισμοί διήρκεσαν για πολλές μέρες. Ο καταπονημένος τρούλος της Αγίας Σοφίας, διαμέτρου 32 μ., έπεσε στις 7 Μαΐου 558, στη διάρκεια εργασιών επισκευής του.Ενώ,πολλοί ναοί και μοναστήρια καταστράφηκαν από τον σεισμό του 740μ.Χ
Στις 26 Οκτωβρίου 986, πολύ ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,5 R και έντασης ΙΧ βαθμών έπληξε την Κωνσταντινούπολη. Γι’ αυτόν, μας πληροφορούν οι χρονογράφοι Λέων ο Διάκονος, Μιχαήλ Γλυκάς και Γεώργιος Κεδρηνός. Ο Άραβας συγγραφέας Ελ Μακίν χρονολογεί τον σεισμό στο 989. Πολλά σπίτια κατέρρευσαν και καταπλάκωσαν τους ενοίκους τους. Τα χωριά γύρω από την Πόλη καταστράφηκαν. Παρατηρήθηκε θαλάσσιο σεισμικό κύμα που έπνιξε έναν στυλίτη μοναχό. Ο κεντρικός τρούλος και ο δυτικός θόλος της Αγίας Σοφίας έπαθαν μεγάλες ζημιές.
Τσουνάμι παρατηρήθηκε και στον σεισμό του 1331 με το θαλάσσιο κύμα να καταστρέφει τα παράλια τείχη της Κωνσταντινούπολης και τις πόρτες τους ενώ κατέκλυσε και πολλά σπίτια. Στο σεισμό του 1344 το τσουνάμι κατέκλυσε τις ακτές σε βάθος δύο χιλιομέτρων και άφησε στο περασμά του διαλυμένα πλοία, γκρεμισμένα κτίρια ενώ σκέπασε τη στεριά με λάσπη και νεκρά ψάρια.
Μετά το 1453, δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για τους σεισμούς που «χτύπησαν» την Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με νεώτερες μελέτες παρατηρήθηκαν ισχυρότατες δονήσεις στην Κωνσταντινούπολη στις 14 Σεπτεμβρίου 1509. Τότε γκρεμίστηκαν 1070 σπίτια, 109 τζαμιά και μεγάλο μέρος των τειχών.
Πολλά σπίτια Ρωμιών και δημόσια κτήρια καταστράφηκαν την 10η Ιουλίου 1894 : «… ότε εις τας 12 ώρ. 23 λ. η γη εμυκήσατοσφοδρώς και κατεσείσθη επί 16 δευτερόλεπτα μετά φοβεράςπροϊούσης εντάσεως… Η πρώτη αυτή δόνησις ήτο, ως πάντοτε σχεδόν, η σφοδροτέρα και αύτη επέφερε την καταστροφή πολλών επισφαλών κτιρίων, ιδία δε της αγοράς της πόλεως φονεύσασα προς τούτοις και εκατοντάδας ολοκλήρους ανθρώπων».
Οι σεισμοί ποτέ δεν σταμάτησαν στην Τουρκία με χιλιάδες νεκρούς και τεράστιες ζημιές. Ο πλέον καταστροφικός ήταν αυτός που έγινε το 1963 ,ενώ σοκ είχε προκαλέσει αυτός του 1999 π[ου έπληξε κυρίως τη Νικομήδεια.
Ο σεισμός ήταν το αποτέλεσμα μιας ακολουθίας κατά μήκος του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας που ξεκίνησε το 1939, προκαλώντας μεγάλους σεισμούς που μετακινήθηκαν προοδευτικά από την ανατολή προς τη δύση σε μια περίοδο 60 ετών.
'Ενας ακόμη σεισμός που συνδέεται με την Ελλάδα είναι αυτός που σημειώθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2020 περίπου 14 χλμβορειοανατολικά της Σάμου. Αν και η Σάμος ήταν πιο κοντά στο επίκεντρο, ήταν η Σμύρνη, 70 χλμ βορειοανατολικά που επλήγη περισσότερο — περισσότεροι από 100 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ανάμεσά τους και δύο έφηβοι στη Σάμο, ενώ περισσότεροι από 1.000 είχαν τραυματιστεί.