Η σχέση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Τουρκίας δημιουργήθηκε λόγω ανάγκης από την πλευρά της Άγκυρας και για πρακτικούς λόγους από την πλευρά της Ουάσινγκτον σημείωσε ο Özgür Ünlühisarcıklı, διευθυντής του τουρκικού παραρτήματος του think tank «German Marshall Fund».
«Δεν υπάρχει κάποια χρονική περίοδος που μπορεί να χαρακτηριστεί ως «χρυσή περίοδος» στις σχέσεις των δύο χωρών, που απλά τώρα έχει χαθεί. Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ τέτοια σχέση μεταξύ τους.» τόνισε ο τούρκος αναλυτής σε ένα podcast για λογαριασμό της ιστοσελίδας Ahval.
«Δεν ήταν μια σχέση αγάπης ή σχέση βασισμένη στην ιστορική φιλία. Είναι αυτό που πρέπει να είναι δηλαδή μια σχέση βασισμένη σε ρεαλιστικές προσδοκίες και από τις δύο πλευρές», είπε ο Ünlühisarcıklı.
Οι δεσμοί μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας έχουν επιδεινωθεί μετά την απόκτηση πυραύλων αεροπορικής άμυνας S-400 από την Ρωσία το 2019, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-35 και κυρώσεις κατά του οργανισμού προμηθειών άμυνας.
Οι πολιτικές των δύο χωρών διαφέρουν επίσης σε σχέση με τη Συρία - όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν τους Κούρδους μαχητές, τους οποίους η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες - τη Λιβύη και την ανατολική Μεσόγειο. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πραγματοποίησαν την πρώτη τους πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουν τους δεσμούς.
Η σχέση ήταν πάντα προβληματική, αλλά οι δύο πλευρές κατάφεραν να παραμείνουν σύμμαχοι επειδή ήξεραν ότι ήταν καλύτερο και για τους δυο ο δρόμος της συνεργασίας είπε ο αναλυτής σχολιάζοντας χαρακτηριστικά ότι «ήταν μια λογική απόφαση».
Υπάρχουν τρία βασικά προβλήματα στην σχέση Τουρκία-ΗΠΑ. σχέσεις, σύμφωνα με τον Ünlühisarcıklı.
«Πρώτα απ' όλα, οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, με βάση τις πραγματικότητες της εποχής. Τώρα, καθώς ο Ψυχρός Πόλεμος τελείωσε και οι δύο είναι πλέον διαφορετικές χώρες με διαφορετικούς στόχους, πρέπει να επινοήσουμε ένα νέο πλαίσιο », είπε.
Το δεύτερο βασικό πρόβλημα είναι ότι, πέρα από τη δυσπιστία, υπάρχουν αμοιβαίες υποψίες μεταξύ των δύο χωρών, είπε.
Οι Αμερικανοί υποπτεύονται ότι η τουρκική εξωτερική πολιτική καθοδηγείται από μια ισλαμιστική ιδεολογία που θέτει σε κίνδυνο ορισμένα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, δήλωσε ο Ünlühisarcıklı. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να περάσει στην «σκοτεινή» πλευρά, που σημαίνει Ρωσία ή Ιράν, είπε.
Στην πραγματικότητα, μέχρι τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, στην Ουάσιγκτον πίστευαν ήταν ότι η Άγκυρα θα ήταν εκεί για τις ΗΠΑ αν χρειάζονταν κάποια βοήθεια. Αλλά όταν οι ΗΠΑ χρειάστηκαν βοήθεια στο Ιράκ, η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε. Αυτό έβαλε σε σκέψεις την Ουάσινγκτον σχετικά με την αξιοπιστία της Τουρκίας». σημείωσε ο αναλυτής του German Marshall Fund.
Η Τουρκία έχει επίσης υποψίες για την πολιτική των ΗΠΑ, ιδιαίτερα έναντι των Κούρδων και της εσωτερικής τουρκικής πολιτικής, σύμφωνα με τον Ünlühisarcıklı.
«Η πιο έντονη υποψία που έχουν οι Τούρκοι είναι ότι οι ΗΠΑ έχουν μια μακροπρόθεσμη ατζέντα για τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους κατά μήκος των συνόρων της Τουρκίας, κάτι που θα σήμαινε και παραχωρήσει τουρκικών εδαφών. Οι Τούρκοι γενικά, με πρώτο από όλους τον Ερντογάν, υποπτεύονται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρεμβαίνουν στην τουρκική πολιτική σκηνή», δήλωσε ο Ünlühisarcıklı.
«Ο Ερντογάν πιστεύει πραγματικά ότι οι ΗΠΑ θα τον απομακρύνουν από την εξουσία χρησιμοποιώντας ότι μέσο χρειαστεί, ενώ βλέπει τις ΗΠΑ πίσω από κάθε πολιτική ατυχία που του έχει συμβεί».
«Οι Τούρκοι ανησυχούν επίσης για την αξιοπιστία των ΗΠΑ ως συμμάχου. Στην Άγκυρα λένε «χρειαζόμαστε τις ΗΠΑ στον αγώνα μας ενάντια στην τρομοκρατία, αλλά δεν μας βοηθούν, οπότε πρέπει να το χειριστούμε χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ. Επίσης πιστεύουν ότι όποτε έχει προκύψει κάποιο ζήτημα με άλλη χώρα όπως στην Λιβύη ή στον Καύκασο ή με την Ελλάδα οι ΗΠΑ παίρνουν το μέρος των άλλων».
Το τρίτο βασικό πρόβλημα μεταξύ των δύο χωρών είναι ότι πλέον καμία από τις δύο πλευρές δεν θεωρούν την άλλη ως στρατηγικό εταίρο.
Πηγή: AHVAL