Καθώς το 2025 φτάνει στο τέλος του, η Μέση Ανατολή εισέρχεται σε φάση έντονης γεωπολιτικής αναταραχής, με τις σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και ενός ολοένα πιο συμπαγούς άξονα Ισραήλ–Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων να επιδεινώνονται σε πολλά και διαφορετικά πεδία. Από την Ανατολική Μεσόγειο έως το Κέρας της Αφρικής, η αντιπαλότητα αυτή επηρεάζει συμμαχίες, τροφοδοτεί συγκρούσεις δι’ αντιπροσώπων και δημιουργεί προϋποθέσεις για ευρύτερη αποσταθεροποίηση το 2026.
Η σύγκρουση δεν περιορίζεται στο στρατιωτικό επίπεδο. Επεκτείνεται στη διπλωματία και την οικονομία, με το Ισραήλ και τα ΗΑΕ να ενισχύουν τον μεταξύ τους συντονισμό προκειμένου να αναχαιτίσουν αυτό που θεωρούν τουρκική επεκτατική στρατηγική. Από την πλευρά της, η Άγκυρα κατηγορεί το Τελ Αβίβ και το Άμπου Ντάμπι για αποσταθεροποιητικό ρόλο στη Συρία και σε άλλες κρίσιμες περιοχές, ενώ επιχειρεί να ενδυναμώσει τη δική της επιρροή μέσω στρατιωτικών παρουσιών και νέων περιφερειακών συνεργασιών.
Ανατολική Μεσόγειος: το πρώτο μέτωπο
Κομβικό σημείο των εντάσεων αποτελεί η εμβάθυνση των σχέσεων του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο, μια εξέλιξη που, σύμφωνα με την Άγκυρα, την αποκλείει από βασικά περιφερειακά σχήματα λόγω της αναθεωρητικής της πολιτικής. Στις 23 Δεκεμβρίου 2025, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου φιλοξένησε στην Ιερουσαλήμ την 10η τριμερή σύνοδο κορυφής με τους ηγέτες Ελλάδας και Κύπρου, καταλήγοντας σε κοινή δήλωση για στενότερη συνεργασία σε ενέργεια, άμυνα και υποδομές. Λίγες ημέρες αργότερα, ανακοινώθηκε και ο σχεδιασμός εντατικοποιημένων κοινών αεροναυτικών ασκήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο εντός του 2026.
Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος των ΗΑΕ Μοχάμεντ μπιν Ζάιντ Αλ Ναχιάν πραγματοποίησε στις 14 Δεκεμβρίου ιστορική κρατική επίσκεψη στην Κύπρο —την πρώτη από ηγέτη των Εμιράτων— υπογράφοντας συμφωνίες σε τομείς όπως το εμπόριο, η ενέργεια και η διευκόλυνση μετακινήσεων. Η κίνηση αυτή προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, που τη θεώρησαν σαφή ευθυγράμμιση εις βάρος των τουρκικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου οι διαμάχες για ΑΟΖ και ενεργειακούς αγωγούς παραμένουν ανοιχτές.
Αφρική: πόλεμοι δι’ αντιπροσώπων
Στο Σουδάν, το Ισραήλ και τα ΗΑΕ φέρονται να στηρίζουν τις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF) στον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο, ερχόμενα σε αντιπαράθεση με τουρκικά υποστηριζόμενα στοιχεία που συντάσσονται με τις Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις (SAF). Εκθέσεις ειδικών του ΟΗΕ και παρεμβάσεις Αμερικανών νομοθετών κάνουν λόγο για αξιόπιστα στοιχεία σχετικά με αποστολές όπλων από τα ΗΑΕ προς τις RSF, παρά τις επίσημες διαψεύσεις. Η ισραηλινή εμπλοκή, σύμφωνα με αναφορές, αφορά κυρίως ανταλλαγή πληροφοριών και κινήσεις που σχετίζονται με τη διασφάλιση συμφερόντων στην Ερυθρά Θάλασσα. Η Τουρκία, η οποία έχει επενδύσει στρατηγικά σε λιμάνια όπως το Σουακίν, αντιμετωπίζει αυτές τις εξελίξεις ως ευθεία πρόκληση.
Η ένταση μεταφέρθηκε και στο Κέρας της Αφρικής, όταν το Ισραήλ έγινε, στις 26 Δεκεμβρίου 2025, το πρώτο κράτος-μέλος του ΟΗΕ που αναγνώρισε επίσημα την ανεξαρτησία της Σομαλιλάνδης. Η κίνηση αυτή καταδικάστηκε από τη Σομαλία και τον Αραβικό Σύνδεσμο και έφερε το Ισραήλ σε ευθεία αντιπαράθεση με τις τουρκικές συμμαχίες στη Σομαλία και την Αιθιοπία. Ο πρόεδρος της Σομαλίας έχει ήδη προγραμματίσει επίσκεψη στην Τουρκία για διαβουλεύσεις επί θεμάτων ασφάλειας.
Συρία: το κεντρικό πεδίο σύγκρουσης
Η Συρία παραμένει το βασικό μέτωπο της αντιπαράθεσης Ισραήλ–Τουρκίας. Μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στα τέλη του 2024, το Ισραήλ έχει εξαπολύσει εκατοντάδες αεροπορικές επιδρομές και έχει δημιουργήσει ζώνες ασφαλείας στα νοτιοδυτικά της χώρας, επιδιώκοντας να αποτρέψει τη διαμόρφωση μιας Συρίας υπό τουρκική επιρροή. Παράλληλα, αναφέρεται ότι στηρίζει τοπικές πολιτοφυλακές Δρούζων και συνεργάζεται με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), γεγονός που προκαλεί έντονες αντιδράσεις από την Άγκυρα, η οποία χαρακτηρίζει τις SDF παρακλάδι του PKK.
Οι τουρκικές κινήσεις για ανάπτυξη συστημάτων ραντάρ σε συριακό έδαφος έχουν προκαλέσει ανησυχία στο Ισραήλ, καθώς θα μπορούσαν να περιορίσουν την ελευθερία δράσης της ισραηλινής αεροπορίας. Την ίδια ώρα, οι οικονομικές δεσμεύσεις των ΗΑΕ προς τη μεταβατική κυβέρνηση της Συρίας ενισχύουν την εικόνα μιας συντονισμένης προσπάθειας περιορισμού της τουρκικής επιρροής.
Γάζα και διπλωματικό ρήγμα
Ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τις συνομιλίες για τη σταθεροποίηση της Γάζας στη Ντόχα, στα μέσα Δεκεμβρίου, κατόπιν επιμονής του Ισραήλ, ανέδειξε το βάθος του διπλωματικού χάσματος. Η Άγκυρα, γνωστή για τη στήριξή της στη Χαμάς, βρέθηκε στο περιθώριο, ενώ το Ισραήλ συνεχίζει να αντιτίθεται και σε ενδεχόμενη πώληση μαχητικών F-35 προς την Τουρκία, επικαλούμενο ζητήματα ασφάλειας.
Οι εκατέρωθεν δηλώσεις αποτυπώνουν τη σκληρή ρητορική: η τουρκική ηγεσία μιλά για «επιθετικές πολιτικές» του Ισραήλ από τη Γάζα έως τη Συρία, ενώ ισραηλινές εκτιμήσεις εντάσσουν πλέον την Τουρκία στις κορυφαίες απειλές ασφαλείας, στο ίδιο επίπεδο με το Ιράν.
Ένα εκρηκτικό τέλος χρονιάς
Το 2025 κλείνει με ένα πλέγμα ανταγωνισμών μεταξύ μεσαίων δυνάμεων: στο Σουδάν, στη Λιβύη, στη Συρία, στη νότια Υεμένη και στο Κέρας της Αφρικής. Η σταδιακή ανάκαμψη του Ιράν προσθέτει ακόμη μία μεταβλητή, ενώ οι πρώτες ενδείξεις από τη νέα αμερικανική ηγεσία αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο επαναπροσέγγισης Ισραήλ–Τουρκίας. Ωστόσο, ειδικοί προειδοποιούν ότι χωρίς ουσιαστική αποκλιμάκωση, οι σημερινές εντάσεις ενδέχεται να εξελιχθούν σε άμεσες συγκρούσεις, με σοβαρές επιπτώσεις για την περιφερειακή και παγκόσμια σταθερότητα.