Η Τουρκία εισέρχεται με άλμα στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, θέτοντας ως στρατηγικό, αλλά ανησυχητικά φιλόδοξο, στόχο τη λειτουργία 12 πυρηνικών αντιδραστήρων έως το 2050. Η κίνηση αυτή, αν και παρουσιάζεται ως μέσο ενεργειακής ασφάλειας και μείωσης της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τις γεωπολιτικές ισορροπίες και την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Το τελευταίο βήμα σε αυτή την πορεία ήταν η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας (MoU) μεταξύ της κρατικής Türkiye Nükleer Enerji AŞ (TUNAS) και της νοτιοκορεατικής Korea Electric Power Corporation (KEPCO), παρουσία των Προέδρων Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Λι Τζε-Μιουνγκ. Η συμφωνία αφορά την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, την αξιολόγηση τοποθεσιών και τη χρηματοδότηση έργων, εδραιώνοντας τη Νότια Κορέα ως στρατηγικό εταίρο στην πυρηνική επέκταση της Άγκυρας.
Πυρηνικά έργα με Ρωσική και Κινεζική υπογραφή
Ο ακρογωνιαίος λίθος του τουρκικού προγράμματος είναι το πυρηνικό εργοστάσιο Akkuyu στη Μερσίνα, το οποίο κατασκευάζεται από τη ρωσική Rosatom με το αμφιλεγόμενο μοντέλο BOO (build-own-operate). Με τέσσερις αντιδραστήρες ρωσικής τεχνολογίας, το Akkuyu, που αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2028, θα βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με την Κύπρο και τη νοτιοανατολική Ελλάδα, αποτελώντας ένα μεγάλο περιβαλλοντικό και γεωπολιτικό ρίσκο για την περιοχή.
Παράλληλα, η Άγκυρα σχεδιάζει:
- Δεύτερο σταθμό στη Σινώπη (με συνομιλίες με Ρωσία και Νότια Κορέα).
- Τρίτο έργο στη Ανατολική Θράκη (με επαφές με την Κίνα).
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στους Μικρούς Αρθρωτούς Αντιδραστήρες (SMRs), με στόχο την προσθήκη 5 GWe ισχύος έως το 2050.
Ο Ελληνικός προβληματισμός και η ασφάλεια
Η ταχύτητα και η κλίμακα του τουρκικού πυρηνικού προγράμματος δημιουργούν έντονο προβληματισμό στην Αθήνα, καθώς και σε ολόκληρη την Ευρώπη, λόγω των δυνητικών κινδύνων που εγκυμονεί κάθε πυρηνική εγκατάσταση σε μια τόσο σεισμογενή και γεωπολιτικά ασταθή περιοχή. Η πυρηνική επέκταση της Τουρκίας λειτουργεί ως παράγοντας πίεσης για την Ελλάδα.
Αν και η Αθήνα διατηρεί πάγια αρνητική στάση απέναντι στην πυρηνική ενέργεια, η συζήτηση έχει ενταθεί, κυρίως όσον αφορά την τεχνική αξιολόγηση των SMRs, τα οποία θεωρούνται χαμηλότερου ρίσκου και κόστους. Ωστόσο, η τελική πολιτική απόφαση για αλλαγή της ελληνικής στρατηγικής συνδέεται άμεσα με την ενεργειακή ασφάλεια και την ανάγκη για αποανθρακοποίηση της βιομηχανίας.
Η αποφασιστικότητα της Άγκυρας να βρεθεί στην «πρώτη ταχύτητα» της νέας ενεργειακής εποχής, συνάπτοντας συμμαχίες με παγκόσμιες δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Νότια Κορέα και η Κίνα, υπογραμμίζει την ανάγκη για άμεση και σοβαρή επαναξιολόγηση της ενεργειακής στρατηγικής της Ελλάδας, λαμβάνοντας υπόψη τον αυξανόμενο πυρηνικό κίνδυνο στην Ανατολική Μεσόγειο.