Ο καιρός στη Γαλλία αυτή τη στιγμή αντικατοπτρίζει απόλυτα την πολιτική της κατάσταση: είναι γκρίζος και βαρύς. Οι ελάχιστες σταγόνες βροχής, που πέφτουν πάντα την πιο ακατάλληλη στιγμή, δεν αναζωογονούν την πολιτική ζωή, η οποία παίζει ένα θεατρικό έργο με ήδη γνωστό τέλος.
Ίσως οι Γάλλοι είναι κουρασμένοι από την πολιτική του «φύγε» από την εξουσία για να έρθει άλλος
Αυτός ο Σεπτέμβρης μοιάζει με εκείνον του 2024 ή ακόμη και με τις αρχές του 2025: ένα παζλ για μια κυβέρνηση που πρόκειται να καταρρεύσει, με τις ίδιες ερωτήσεις: ποιος θα γίνει πρωθυπουργός; Θα πρέπει ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν να προχωρήσει σε διάλυση της Εθνοσυνέλευσης; Να παραιτηθεί πριν από το τέλος της θητείας του το 2027;
Ας είμαστε ειλικρινείς: οι περισσότεροι Γάλλοι δεν ενδιαφέρονται καν για αυτή την τοξική ατμόσφαιρα. Ξέρουν ότι τη Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου, με τη συνεδρίαση για την ψήφο εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση, η σημερινή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού κινδυνεύει να πέσει – αλλά αρνούνται να παρακολουθήσουν τις συζητήσεις. Τους μιλάνε για χρέος, έλλειμμα και πολιτικό χάος, όμως αυτοί σκέφτονται το άνοιγμα των σχολείων με αυξημένες τιμές και νέους φόρους στον ορίζοντα.
Για να κατανοήσετε πλήρως αυτή την αντίδραση θα πρέπει να αποταθείτε σε κοινωνιολόγο. Ίσως οι Γάλλοι είναι κουρασμένοι από το «dégagisme». Τι είναι αυτό; Είναι η πολιτική του «φύγε» (dégage) από την εξουσία για να έρθει άλλος.
Σήμερα, υπάρχουν οι μεν που θέλουν να φύγει ο Μπαϊρού, οι δε που θέλουν να φύγει ο Μακρόν και όσοι λένε ας περιμένουμε τις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου για μια τριπλή εκλογική αναμέτρηση – και οι μάχες είναι ατελείωτες. Εκτός κάμερας, σε υπουργικό διάδρομο χθες, ένας σύμβουλος είπε ότι «το μπλοκάρισμα θα συνεχιστεί. Είναι ο χορός των υποκριτών». Αλλά η κακοφωνία βλάπτει.
«Έχουν γυρίσει σελίδα»
«Οι Γάλλοι ήδη έχουν γυρίσει σελίδα από την εποχή Μακρόν», διαβεβαιώνει η Laure Salvaing από το Ινστιτούτο Verian France. «Πλέον μόνο το 21% εμπιστεύεται τον Μακρόν και το 14% τον πρωθυπουργό. Είναι ρεκόρ από το 1958».
Και όλοι θέλουν την εξουσία. Ως απόδειξη, τα κόμματα της αντιπολίτευσης προτείνουν δημοσιονομικές εξοικονομήσεις, αλλά όχι μεταρρυθμίσεις. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα βλέπει ήδη ένα από τα μέλη του να προτείνεται από τον πρόεδρο Μακρόν για τη θέση του πρωθυπουργού, και «υπόσχεται» μια σειρά από νέους φόρους στους ιδιοκτήτες και την ανώτερη μεσαία τάξη. Οι σοσιαλιστές γνωρίζουν ότι αυτή είναι η μοναδική τους ευκαιρία να πάρουν την εξουσία – χωρίς την Ακροαριστερά του Μελανσόν – υποσχόμενοι να επανεκκινήσουν τον διάλογο στο Κοινοβούλιο και να αποφύγουν την ψήφιση νόμων με διατάγματα. Ομως δεν μπορούν να κυβερνήσουν χωρίς κομματικό συνασπισμό.
Αντίθετα, οι ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου γέρνουν προς μια άλλη επιλογή. Στο περιθώριο της επανέναρξης του MEDEF (πρόκειται για τον γαλλικό ΣΕΒ), ο πρόεδρός του, Patrick Martin, δεν δίστασε να πει ότι οι πολιτικοί «που αντιλαμβάνονται καλύτερα τους οικονομικούς κινδύνους είναι ο Γκαμπριέλ Ατάλ (πρώην πρωθυπουργός του Μακρόν), ο Μπρούνο Ρεταγιό (τωρινός υπουργός Εσωτερικών και δεξιός) και, σε κάποιον βαθμό, ο Ζορντάν Μπαρντελά…». Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια δήλωση είναι τόσο σαφής.
Αυτή η ανάδυση της «μικρής μελωδίας» της Ακροδεξιάς είναι σημάδι ότι κάτι άλλαξε, προς το χειρότερο: η Εθνική Συσπείρωση (RN) της οικογένειας Λεπέν όχι μόνο δεν τρομάζει πλέον, αλλά – αλίμονο – τοποθετείται δημόσια στο πλέγμα της «λογικής» παράταξης – περισσότερο από την Αριστερά. Αρα ως ικανή να κυβερνήσει, ακόμη και να αποφύγει μια κρίση θεσμού – ένα παράδοξο για ένα κόμμα που θέλει να ανατρέψει τα πάντα, προκαλώντας κρίση καθεστώτος.
Αυτή την εβδομάδα, μπήκε στην αντιπαράθεση και ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί. Ακόμη και υπό την απειλή φυλάκισης για την υπόθεση της Λιβύης – με την απόφαση να ανακοινώνεται σε τρεις εβδομάδες – ο πρώην πρόεδρος κανονικοποιεί την Εθνική Συσπείρωση. Πώς πρέπει να το μεταφράσουμε αυτό; Οτι ο Σαρκοζί θέλει να βρεθεί απέναντι στον Μπαϊρού επειδή αντιπαθούν ο ένας τον άλλον ή ότι απλά έχουμε να κάνουμε με κλασικό λαϊκισμό, όταν δηλώνει ότι «ο μόνος που δεν κυβέρνησε ποτέ είναι το RN, οπότε ας του δώσουμε μια ευκαιρία»;
«Το μεγάλο ερωτηματικό είναι αν οι Γάλλοι θα κινητοποιηθούν για να πάνε να ψηφίσουν. Υπάρχει μια αποστασιοποίηση από την πολιτική που δεν υπήρχε πριν από έναν χρόνο. Και οι πολιτικοί είναι τόσο απορροφημένοι από την εξουσία, που ξεχνούν το κοινωνικό πλαίσιο κρίσης», συνεχίζει η Laure Salvaing.