Η επιλογή της Αλάσκας ως τόπος πραγματοποίησης της συνόδου κορυφής ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βλαντιμίρ Πούτιν για το ουκρανικό έκανε πολλούς να απορήσουν. Η απάντηση βρίσκεται στο παρελθόν αλλά και στο παρόν.
Σε αντίθεση με τους διάφορες άλλες τοποθεσίες που προτάθηκαν για τη σύνοδο κορυφής, μια συνάντηση σε αμερικανικό έδαφος έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για τον Πούτιν: δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο να συλληφθεί βάσει εντάλματος που εκδόθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, επειδή η Αμερική δεν αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου με έδρα τη Χάγη.
Με αυτή τη σύνοδο κορυφής πιθανότατα να κυριαρχείται από συζητήσεις για «ανταλλαγή εδαφών» μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, ο Πούτιν ίσως θυμηθεί την απόφαση του μακρινού προκατόχου του, Τσάρου Αλέξανδρου Β', να την πουλήσει στην Αμερική το 1867 για 7,2 εκατομμύρια δολάρια ή δύο σεντς ανά στρέμμα.
Πάντως η αλήθεια είναι ότι δεδομένης της τοποθεσίας της σχεδόν στη μέση μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας, είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι η Αλάσκα δεν έχει φιλοξενήσει ποτέ στο παρελθόν σύνοδο κορυφής υπερδυνάμεων. Η πιο κοντινή ήταν όταν ο Ρίγκαν συνάντησε τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β' στο αεροδρόμιο Φέρμπανκς κατά τη διάρκεια μιας «στάσης ανεφοδιασμού» σε μια περιοδεία στον Ειρηνικό το 1984, τη χρονιά που η Αμερική και το Βατικανό εγκαθίδρυσαν πλήρεις διπλωματικές σχέσεις.
Η σημασία της τοποθεσίας για τον Τραμπ
Για τον Τραμπ έχει σημασία ότι ο Πούτιν έρχεται στην Αμερική και όχι ότι ταξιδεύει ο ίδιος αντίστροφα, παρά τις επτά περίπου ώρες πτήσης από την Ουάσινγκτον με το Air Force One. Ως οικοδεσπότης, είχε επίσης το προνόμιο να ανακοινώσει τη συνάντηση - φυσικά στο Truth Social, την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσής του.
Επιβεβαιώνοντας τη σύνοδο κορυφής λίγο αργότερα, το Κρεμλίνο χαρακτήρισε την επιλογή της Αλάσκας ως «αρκετά λογική» και αποκάλυψε ότι είχε γίνει πρόταση στον Τραμπ να μεταβεί στη Ρωσία για τη σύνοδο. Δεν διευκρίνισε αν αυτή θα γινόταν στη Μόσχα ή σε άλλη τοποθεσία, όπως η πόλη Βλαδιβοστόκ της Άπω Ανατολής, όπου ο Πούτιν έχει πραγματοποιήσει συνόδους κορυφής με τους ηγέτες της Κίνας και της Βόρειας Κορέας.
Πώς βλέπουν την σύνοδο Ρωσία και Ουκρανία
Η Komsomolskaya Pravda μάλιστα αναφέρθηκε εκτενώς στο γιατί η Αλάσκα κέρδισε τη Μέση Ανατολή ή την Ευρώπη, κάτι που θα παρουσίαζε άλλα προβλήματα για τον Πούτιν, καθώς και την απειλή σύλληψης.
«Ήταν αδύνατο να φανταστεί κανείς τον Πούτιν και τον Τραμπ να κατευθύνονται στη Δυτική Ευρώπη», σημείωσε.
«Στην Αλάσκα, οι ξένοι θα αποκλείονταν. Θα υπάρχουν μόνο ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Χωρίς Ζελένσκι, χωρίς Ευρώπη», υπογράμμισε.
«Σε γενικές γραμμές, η Ρωσία και η Αμερική διευθέτησαν το ζήτημα της Αλάσκας φιλικά», κατέληξε, «και η επιλογή της για διαπραγματεύσεις μεταξύ Πούτιν και Τραμπ φαίνεται να αποτελεί υπόδειξη για την Ουκρανία: τα εδαφικά ζητήματα μπορούν να επιλυθούν προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα», κατέληξε.
Η αλήθεια είναι ότι ότι πολλοί στη Ρωσία πιστεύουν ότι η συνάντηση στην Αλάσκα είναι το πρώτο βήμα για να πετύχει ο Ρώσος πρόεδρος τους στόχους που έχει βάλει για να δεχθεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και ο πιο κατάλληλος τόπος δεν θα μπορούσε είναι άλλος από ένα ρωσικό έδαφος το οποίο σήμερα κυβερνάται από την Αμερική. Θα είναι η πρώτη επίσκεψη του Πούτιν στις ΗΠΑ από το 2015.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι λέει ότι δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία χωρίς την Ουκρανία και έχει δίκιο. Αλλά υπάρχει και η σκληρή πραγματικότητα.
Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει μια συμφωνία για την Ουκρανία - οποιαδήποτε συμφωνία - που μπορεί να θεωρήσει νίκη όσο δυνατόν πιο γρήγορα.
Είναι το εμπόδιο για μια ευρύτερη στρατηγική συμφωνία με τον Πούτιν και θέλει να την εξαλείψει. Είναι αυτό που κάνει και είναι ο τρόπος που το κάνει. Και ο Πούτιν το γνωρίζει.
Γνωρίζει τον Τραμπ, βλέπει μια ευκαιρία στον Τραμπ και δεν μπορεί να περάσει από τη Ρωσία στην Αλάσκα αρκετά γρήγορα. Γιατί θα επιστρέψει δυναμικά στην παγκόσμια διπλωματία και θα βγει από το περιθώριο.
Ο μεγαλύτερος φόβος του Ζελένσκι είναι ότι θα αναγκαστεί να κάνει μια επώδυνη επιλογή ή να δεχθεί τη συμφωνία που θα το προτείνει ο Τραμπ ή θα την απορρίψει με τις συνέπειες για τον ίδιο και τη χώρα του να είναι τεράστιες.
Η προσπάθεια των Ευρωπαίων να αποκτήσουν ρόλο και λόγο
Τη δική τους αντιπρόταση στο σχέδιο κατάπαυσης του πυρός του Βλαντιμίρ Πούτιν έκαναν οι ευρωπαϊκές δυνάμεις μαζί με την Ουκρανία λέγοντας ότι πρέπει να χρησιμεύσει ως πλαίσιο, ώστε οι επερχόμενες συνομιλίες μεταξύ του προέδρου Τραμπ και του Ρώσου ηγέτη να αποκτήσουν προοπτική.
Η ευρωπαϊκή πρόταση περιλαμβάνει απαιτήσεις για κατάπαυση του πυρός πριν από οποιαδήποτε άλλα βήματα. Αναφέρει επίσης ότι η ανταλλαγή εδαφών μπορεί να γίνει μόνο με αμοιβαίο τρόπο πράγμα που σημαίνει ότι εάν η Ουκρανία αποσυρθεί από ορισμένες περιοχές, η Ρωσία πρέπει να αποσυρθεί από άλλες.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο, το οποίο παρουσιάστηκε στον Αντιπρόεδρο Τζ. Ντι Βανς, τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, τον απεσταλμένο του Τραμπ για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ και τον Γουίρκοφ, ορίζει επίσης ότι οποιαδήποτε εδαφική παραχώρηση από το Κίεβο πρέπει να διασφαλίζεται από ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας - συμπεριλαμβανομένης της πιθανής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Οι συναντήσεις του παρελθόντος ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία
Από την αρχαιότητα, η επιλογή της τοποθεσίας για συναντήσεις μεταξύ αντίπαλων αυτοκρατόρων, βασιλιάδων και πολέμαρχων έχει αποκτήσει τεράστια συμβολική σημασία: καμία περισσότερο από εκείνες μεταξύ Αμερικανών προέδρων και των Σοβιετικών - και, πιο πρόσφατα, Ρώσων - ομολόγων τους, όπως αναφέρουν οι Times.
Πολλές συναντήσεις υπερδυνάμεων έχουν πραγματοποιηθεί στην Ουάσινγκτον ή τη Μόσχα ή σε πιο προφανή ουδέτερα κέντρα διεθνούς διπλωματίας, όπως η Βιέννη, όπου ο Τζον Φ. Κένεντι συνάντησε τον Νικίτα Χρουστσόφ τον Ιούνιο του 1961 στο Παλάτι Σενμπρούν για να ξεκαθαρίσει την ατμόσφαιρα μετά την αποτυχημένη εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τις ΗΠΑ, ή η Γενεύη, όπου ο Ρόναλντ Ρίγκαν έχτισε τη σχέση του με τον νεοδιορισμένο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τον Νοέμβριο του 1985 κατά τη διάρκεια μιας βόλτας στη λίμνη.
Υπήρξαν επίσης και κάποιες πιο απίθανες τοποθεσίες, όπως το Ρέικιαβικ, όπου το ίδιο ζευγάρι συναντήθηκε τον επόμενο Οκτώβριο, ανοίγοντας το δρόμο για την υπογραφή μιας συνθήκης για τα πυρηνικά όπλα το 1987, και η Μάλτα, όπου ο Γκορμπατσόφ φιλοξένησε τον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, διάδοχο του Ρίγκαν, το 1989 - λίγες εβδομάδες μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου - στο Maxim Gorkiy, ένα σοβιετικό κρουαζιερόπλοιο. Ο καιρός ήταν θυελλώδης, αλλά η ατμόσφαιρα ζεστή καθώς και οι δύο πλευρές κήρυξαν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Ο πιο ασυνήθιστος χώρος ήταν το κάστρο Μπρντο στη Σλοβενία, όπου ο γιος του Μπους, Τζορτζ ο νεότερος, συνάντησε τον Πούτιν τον Ιούνιο του 2001 και σόκαρε όσους παρακολουθούσαν την συνέντευξη Τύπου με τη δήλωσή του ότι κοίταξε τον Ρώσο ηγέτη στα μάτια και «τον βρήκε πολύ ευθύ και αξιόπιστο. Μπόρεσα να καταλάβω την ψυχή του».
Τον Ιούλιο του 2018, την σκυτάλη πήγε στο Ελσίνκι, όπου ο Τραμπ και ο Πούτιν πραγματοποίησαν τη μέχρι τώρα μοναδική τους σύνοδο κορυφής. Ο Αμερικανός ηγέτης προκάλεσε αντιδράσεις εμφανιζόμενος να αποδέχεται την απόρριψη από τον Πούτιν των ισχυρισμών των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών για ρωσική παρέμβαση στις εκλογές που του έδωσαν την πρώτη του θητεία. Οι δύο ηγέτες κάθισαν ξανά μαζί το 2019 στη σύνοδο κορυφής της G20 στην Ιαπωνία και έχουν μιλήσει τηλεφωνικά πολλές φορές έκτοτε.