Σε τροχιά αντιπαράθεσης, με χαρακτηριστικά κυοφορούμενης ρήξης, εισέρχονται σταδιακά Αθήνα και Αγκυρα, εν πρώτοις σε ρητορικό επίπεδο, αλλά με βασικό φόντο τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και συγκεκριμένα τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η κυβέρνηση για την επανεκκίνηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, καθώς και τις επικείμενες ανακοινώσεις για την εκμετάλλευση των θαλάσσιων οικοπέδων νοτίως της Κρήτης («Κρήτη-1», «Κρήτη-2»), όπου και αναμένεται να δραστηριοποιηθεί η αμερικανική Chevron.
Σε όχι και τόσο ανύποπτο χρόνο, ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν αποφάσισε να πυροδοτήσει την ατμόσφαιρα, καθώς σε συνέντευξή του στο τουρκικό δίκτυο TGRT επιτέθηκε με τρόπο ανοίκειο – κάτι που δεν συνήθιζε – στην Ελλάδα, απειλώντας ότι η «φθηνή πολιτική» που ακολουθεί η Αθήνα ενδεχομένως να οδηγήσει σε κρίση με δυσάρεστα αποτελέσματα για την ελληνική πρωτεύουσα.
Το γεγονός ότι ο κ. Φιντάν απάντησε σε κατευθυνόμενη ερώτηση περί δηλώσεων του έλληνα πρωθυπουργού που «στοχοποιούν την Τουρκία» (μάλλον ο δημοσιογράφος αναφερόταν στην τελευταία τηλεοπτική συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη προ της θερινής ανάπαυλας) εγείρει εύλογα ερωτήματα στην ελληνική διπλωματία τόσο για τη χρονική συγκυρία όσο, κυρίως, για την ουσία της εν λόγω επιλογής. Κυβερνητικά στελέχη επιβεβαιώνουν ότι πραγματικός στόχος του τούρκου υπουργού Εξωτερικών ήταν να προειδοποιήσει την Αθήνα να μην προχωρήσει τις έρευνες για την πόντιση του καλωδίου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Υπενθυμίζεται ότι τόσο ο Πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης έχουν το τελευταίο διάστημα επανειλημμένως δεσμευθεί ότι το έργο θα ολοκληρωθεί κανονικά, με άμεσο μάλιστα χρονικό ορίζοντα επανέναρξης – όπως αποτυπώθηκε και στο «Βήμα» της περασμένης Κυριακής – τον ερχόμενο Οκτώβριο. Παρά τις προσπάθειες της Αθήνας, μάλιστα σε ανώτατο επίπεδο, να υπάρξει συνεννόηση προκειμένου οι δύο πλευρές να μη φθάσουν στο όριο στρατιωτικοποίησης της κατάστασης, αποδεικνύεται ότι η Αγκυρα δεν πρόκειται να κάνει πίσω βήματα, επιβεβαιώνοντας τη ρήση του Ταγίπ Ερντογάν: «Κανένα ενεργειακό εγχείρημα δεν θα προχωρήσει χωρίς τη συμμετοχή ή την άδεια της Τουρκίας». Είναι πλέον έκδηλο ότι η Ανατολική Μεσόγειος αποκτά κεντρικό χαρακτήρα για την τουρκική εξωτερική πολιτική, ως βάση ανάπτυξης της αναθεωρητικής στρατηγικής της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Η ελληνική απάντηση
Η απάντηση της Αθήνας στα λεγόμενα του κ. Φιντάν ήρθε διά στόματος του κ. Γεραπετρίτη, με τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας να αποδίδει την «ένταση» στην ενεργητική εξωτερική πολιτική της χώρας, αφήνοντας παραλλήλως ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τον ομόλογό του.
Μεταξύ των δύο ανδρών ίσως να επικρατεί ακόμα θετική ατμόσφαιρα, όμως ουδείς μπορεί να παραγνωρίσει ότι, πέραν των απειλών, ο κ. Φιντάν θέτει πλέον σαφή όρια στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Επί της ουσίας ο τούρκος υπουργός πετάει το γάντι στην ελληνική πλευρά, καλώντας την Αθήνα να συζητήσει επί της συνολικής ατζέντας των διμερών ζητημάτων. «Ελπίζουμε ότι μια μέρα θα φθάσει και η ελληνική πολιτική στην ωριμότητα και την αυτοπεποίθηση που έχει φθάσει η τουρκική πολιτική, δηλαδή να μπορεί να συζητάει πιο άνετα τα θέματα» ήταν η ακριβής αποστροφή του κ. Φιντάν, την ώρα που ως γνωστόν η Ελλάδα δεν συζητεί τίποτα πέραν της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών.
Ευλόγως, λοιπόν, προκύπτει το ερώτημα αν, πότε και προς ποια κατεύθυνση θα συνεχιστεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος, χωρίς να περιορίζεται απλώς στις καλές προθέσεις, με το αναμενόμενο τετ α τετ του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη να αποκτά κομβικό χαρακτήρα για τη συνέχεια.
Στην εξίσωση πρέπει να προστεθεί και η ταυτοτική – εσωτερική διάσταση που επανέφερε ο κ. Φιντάν στο ισοζύγιο των ελληνοτουρκικών, καθώς σχεδόν ανήμερα της «Ημέρας της Νίκης», όπου στη γείτονα εορτάζουν την εκδίωξη του ελληνικού στρατού από τη Μικρά Ασία, κατηγόρησε την Αθήνα περί επιχείρησης περικύκλωσης της χώρας του. Πρόκειται για μια ιδιότυπη αντανάκλαση του αποκαλούμενου «Συνδρόμου των Σεβρών», όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1920 η εναπομείνασα Οθωμανική Αυτοκρατορία φοβόταν ότι η Ελλάδα μαζί με τους δυτικούς συμμάχους της επιχειρούσε να την αποδυναμώσει και να τη διαμελίσει. Η εσωτερική διάσταση της εξωτερικής πολιτικής, για την οποία ο κ. Φιντάν επιτέθηκε στην ελληνική κυβέρνηση, διαδραματίζει σημαίνοντα ρόλο και στην Τουρκία.
Σε συνέντευξη που έδωσε στη Real News, ο Υπουργός Εξωτερικών και ερωτηθείς για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδος – Κύπρου και τις τουρκικές αντιδράσεις ανέφερε εξάλλου ότι η Αθήνα έχει αποδείξει «στο πεδίο, όχι στα λόγια» ότι «όταν πρόκειται να ασκήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, με γνώμονα το εθνικό συμφέρον και με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, δεν μας πτοούν οι αντιδράσεις».
Προφανώς τις αναμέναμε και δεν είχαμε την αυταπάτη ότι οι γείτονές μας θα αποστούν από θεωρίες που έχουν αβάσιμα αναπτύξει από δεκαετίες, συνέχισε.
Προφανώς τις αναμέναμε και δεν είχαμε την αυταπάτη ότι οι γείτονές μας θα αποστούν από θεωρίες που έχουν αβάσιμα αναπτύξει από δεκαετίες, συνέχισε.
Είπε ότι «η ισχυρή και ενεργητική εξωτερική πολιτική της Ελλάδας διεγείρει αντανακλαστικά» όμως η Ελλάδα «δεν ετεροπροσδιορίζεται».
«Με τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει την τελευταία διετία περνούμε από το στάδιο της αντίδρασης στο πεδίο της ενεργούς δράσης, βελτιώνοντας ουσιαστικά τη θέση μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Ευρώπη. Και όλα αυτά ενόσω έχουν ελαχιστοποιηθεί οι παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και οι παράτυπες μεταναστευτικές ροές στο Αιγαίο, χάρη σε μια δομημένη σχέση που έχουμε αναπτύξει με την Τουρκία, χωρίς να παραγνωρίζουμε τις ουσιαστικές μας διαφορές» είπε.
Με πληροφορίες από tovima.gr